خانم‌های عزیز؛ این تحقیقات ثابت کردند که دوره کفش پاشنه بلند تمام شده؛ توروخدا نپوشید!

تغییرات در حوزه مد هم‌زمان با تغییر فصل یا تغییر مد چیز عجیبی نیست اما یک تغییر خاص به‌تازگی توجه کارشناسان را به خود جلب کرده است: کاهش تدریجی محبوبیت کفش‌های پاشنه‌بلند.

این نماد برجسته «زنانگی» که زمانی مترادف ظرافت و پیچیدگی بود، این روزها با موج جدیدی از گزینه‌های مبتنی بر راحتی جایگزین شده است.

بدون شک همه‌گیری کووید در تغییر سبک زندگی ما نقش مهمی داشت؛ اما آیا آنچه به مد کفش‌ پاشنه‌دار ضربه اصلی را زد هم کووید بود؟

قبل از اینکه دنیا از حرکت بایستد، کفش‌های پاشنه‌بلند بر دنیای مد حکمرانی می‌کردند. پاشنه‌‌بلندها شگفتی‌های طراحی بودند که نه‌تنها قد را بلندتر نشان می‌دادند، بلکه حس ظرافتی را برمی‌انگیختند که لباس به‌تنهایی از پس آن برنمی‌آمد. کفش‌های پاشنه‌بلند نه تنها به عنوان کفش، بلکه دروازه‌ای برای اعتماد به نفس، جذابیت و زرق‌وبرقی رام‌نشده شناخته می‌شدند.

سی‌ان‌ان به نقل از دکتر کارولین مایر، روانشناس شناختی و مشاور کسب‌وکار مد و نویسنده کتاب «روانشناسی مد»، می‌نویسد: «کفش‌های پاشنه بلند وضعیت بدن را تغییر می‌دهند و سبک راه رفتن متمایزی ایجاد می‌کنند که می‌تواند بر شیوه حرکت فرد تاثیر بگذارد، بدن را در حالت استوارتری قرار می‌دهد و جذابیت و تحسین دیگران را افزایش می‌دهد. این‌‌ها می‌تواند به افزایش حس اعتماد به نفس و توجه و قدردانی به عنوان یک زن یا کسی که در شغلش حرفه‌ای‌ است، کمک کنند.»

اولویت‌های جدید برای سبک زندگی جدید

زمانی که کووید همه‌گیر شد، کفش‌های پاشنه‌دار جایگاه مهمشان را از دست دادند. بر اساس اطلاعات شرکت تحقیقات بازار ان‌پی‌دی گروپ (NPD Group)، فروش کفش‌های پاشنه‌بلند در سه ماهه دوم سال ۲۰۲۰ به نسبت مدت مشابه سال قبل ۶۵ درصد کاهش یافت. دلیل آن؟  تغییر اولویت‌ها به دلیل شیوه زندگی جدید.

افزایش فرصت‌های شغلی از راه دور مرزهای بین تجارت و موقعیت‌های تفریحی را محو کرد. تعداد رویدادهای بزرگ هم کاهش یافت و به جای آن ورزشکاری محبوب همگان شد. به عقیده مایر، کاهش فرصت‌ معاشرت و شرکت در مناسبت‌های رسمی در کنار جا افتادن دورکاری به تغییر سبک پوشش به سمت لباس‌های غیررسمی‌تر منجر شد.

البته مایر در ادامه اشاره می‌کند که هم‌زمان با حرکت جامعه به سمت آرمان‌های برابری‌جویانه، «زنانگی» به فرمی که قبلا تعریف شده بود و کفش‌ پاشنه‌دار یکی از اجزای اصلی آن بود، هم رد شد. او اضافه می‌کند که این تغییر باعث شد فردیت و طیف وسیع‌تری از احساسات را بپذیریم و کفش‌هایی را که تحرک و راحتی را محدود می‌کنند، کنار بگذاریم.

بازتاب یک مدرنیته جدید

در سال‌های اخیر، سبک‌های مختلف منحصربه‌فردی محبوبیت پیدا کرده‌اند. همکاری طراحان والنتینو، پروئنزا شولر و ریک اوونز با نشان تجاری بیرکن‌استاک جان تازه‌ای به صندل‌های کلاسیک آریزونای این مارک داد و آن‌ها را به پاپوش‌هایی راحت در طول همه‌گیری تبدیل کرد. بر اساس آمار وب‌سایت لیست (Lyst)، در سه ماهه دوم سال ۲۰۲۰ جست‌وجو برای این صندل‌ها ۲۲۵ درصد افزایش یافت.

بر اساس تحلیل اطلاعات ماده لاپوئرتا (Madé Lapuerta)، تحلیلگر مد از وب‌سایت دیتا بات میک ایت فشن (Data, But Make It Fashion)، در سال ۲۰۲۳ جست‌وجو برای «کتانی‌های لژدار» و «کفش‌های باله مشکی» (کفش‌های پاشنه‌تخت جلو گرد) به ترتیب ۷۰ و ۷۱ درصد افزایش یافت.

پس از پایان همه‌گیری هم علاقه به خرید کفش‌های پاشنه‌بلند به طور کامل بازنگشت و علی‌رغم اینکه اوضاع به‌تدریج به حالت عادی برگشت و در سه‌ماهه سوم سال ۲۰۲۱ نسبت به سال ۲۰۲۰ جست‌وجو برای آن‌ها ۱۷۷ درصد افزایش یافت، مردم به میزان قابل‌توجهی دنبال کفش‌هایی با پاشنه‌های کوتاه‌تر، راحت‌تر و مکعبی‌اند تا آنچه پیش از همه‌گیری طرفداران زیادی داشت.

سی‌ان‌ان به نقل از یکی از سخنگویان خانه مد کریستین لوبوتان می‌نویسد که کفش‌های پاشنه‌دار در طول دوران قرنطینه و پس از آن همچنان محبوب بودند اما همه‌گیری باعث شد علاقه به طیف وسیعی از مدل‌های پاشنه که منعکس‌کننده تغییر در سبک زندگی و مدند، مثل لِژها، پاشنه‌های کوتاه و مکعبی، افزایش یابد.

از طرفی فروش کفش‌های پاشنه‌تخت و ورزشی در اوج است. محبوبیت کفش ورزشی گازل آدیداس در سال ۲۰۲۳ تاکنون ۱۴۳ درصد افزایش یافته است. در فهرست ۱۰ محصول محبوب که وب‌سایت لیست برای سه ماهه دوم ۲۰۲۳ هم چهار مورد کفش‌ تخت دیده می‌شود.

کفش‌های پاشنه‌تخت در نمایش‌های مد پاییز/زمستان ۲۰۲۳ نیز حضور داشتند. پرادا و بالمین کفش‌های تخت نوک‌تیز، میومیو و لووی کفش‌ها سبک کالج و والنتینو و بربری چکمه‌های بدون پاشنه براق را در نمایش‌هایشان ارائه دادند.

حالا که موقتا از پاشنه‌بلند‌ها خداحافظی می‌کنیم، این سوال پیش می‌آید که آیا آن‌ها باز هم پرقدرت به میدان بازمی‌گردند تا موقعیتشان را به عنوان مظهر جذابیت تثبیت کنند؟

به گفته مایر، آن‌ها همچنان انتخاب‌های محبوب مناسبت‌های خاص مانند مهمانی‌ و عروسی‌ باقی خواهند ماند اما در ادامه، به بالا رفتن درک اجتماعی درباره پذیرش انواع مختلف بدن و تکامل نگاه زیبایی‌شناسانه و زنانگی اشاره می‌کند که راحتی و کاربردی بودن را اولویت قرار می‌‌دهد و هنجارهای جنسیتی سنتی را به چالش می‌کشد.

بدون شک همه‌گیری کووید قوانین مد را بازنویسی و عصری را آغاز کرد که راحتی و ظرافت را به صورت گسترده درهم آمیخته است. اینک تنها گذر زمان می‌تواند مسیر آتی پاشنه‌بلند‌ها را روشن‌ می‌کند اما فعلا این سبک دیگر یک نشانه اساسی زنانگی محسوب نمی‌شود.