نگاهی به پوشش بازیگران مشهور در بداقبال‌ترین سریال تاریخ؛ از امیر آقایی تا پژمان بازغی

سریال «سرزمین کهن» یا «سرزمین مادری» از آن مجموعه‌های تلویزیونی است که به‌شدت دچار بداقبالی شده است. حالا بعد از سالیان دراز از توقیفش، فرصت نمایش پیدا کرده و این در حالی است که حتی چهره و سن بازیگرانش هم به‌علت این وقفه طولانی به‌شدت تغییر کرده‌اند. به بهانه عبور نهایی این مجموعه از زیر تیغ سانسور و نمایشش به‌تازگی، درباره استایل بازیگرانش صحبت خواهیم کرد. با ما همراه باشید.

علی شادمان

علی شادمان که این روزها در اوج جوانی به‌سر می‌برد، ایفاگر نقش کودکی‌های رهی یعنی شخصیت نخست سریال سرزمین مادری است. او در این داستان، زندگی پرفراز و نشینی را پشت سر می‌گذارد. او در بخش‌هایی از سریال در همراهی با خانواده‌ای توده‌ای بزرگ می‌شود و این موضوع در استایل پوشش او نمود پیدا می‌کند. مطابق با استانداردهای استایل آن سال‌ها از این گروه و سبک فکری، رهی لباس‌هایی ساده، اتوکشیده و کاربردی به تن دارد. خبری از فکل و کراوات نیست و از مصادیق شیک‌پوشی رایج آن دوران فاصله دارد.

امیر آقایی

آقایی که نقش پدرخوانده رهی یا همان علی شادمان در بخش‌هایی از سریال را به‌عهده دارد، مثلا از چهره‌های فرقه دموکرات آذربایجان است و ریشه‌ای کمونیستی دارد. استایل او هم هم‌راستا با همان سبک‌وسیاق اعضای حزب‌های کمونیستی و توده‌ای است. عینک‌های کائوچویی سنگین و سیاه، استفاده از رنگ‌های خنثی و مرده در استایل است. او سبیلی پرپشت و مرتب هم دارد که چهره‌اش را به افرادی از فرقه‌ای که نام برده شد، شباهت زیادی پیدا می‌کند.

شهاب حسینی

حسینی بازیگر قابلی است؛ هرچند که گاهی در خارج از کادر دوربین اظهارات عجیبی مانند توهین به استاد سینمای ایران (مسعود کیمیایی) دارد یا در قالب مجری در اثری مانند هم‌رفیق موفق ظاهر نمی‌شود. اگر حسینی در جای درست خود قرار بگیرد، یعنی به ایفای نقش‌هایی هم‌راستا با ظاهر و ادراکش بپردازد یا از جنجال‌هایی که جایی در انها ندارد هم بپرهیزد، بی‌تردید از قوی‌ترین و بهترین بازیگران ایران است. در این سریال هم در نقش جوانی‌های رهی یعنی کاراکتر اصلی به‌خوبی ظاهر شده است. شهاب حسینی در سرزمین مادری مدل موهای مناسب و لباس‌هایی منطبق با آن دوره زمانی به تن دارد و همین موضوع باعث شده که حس و تعریف بهتری از شخصیت برای مخاطب داشته باشد.

هنگامه قاضیانی

قاضیانی بی‌تردید از فهیم‌ترین بازیگران ایرانی معاصر است. او با چهره‌ای زیبا و بیانی قوی و شعوری عمیق در درک هر نقش توانسته یادگارهای خوبی از خود به‌جای بگذارد. نقش او در سرزمین مادری هم به‌درستی ایفا شده است. او نماینده زنانی از طبقه اشراف است که با لباس‌های خوش دوخت، اتوکشیده و رنگ‌های سلطنتی مانند آبی و اکسسوری‌ها سعی دارد، خود را چون تافته‌ای جدابافته از آنچه به‌عنوان عوام در ذهن دارد، دور نگه دارد. طراحی لباس در این سریال به بازی بهتر هنگامه کمک شایانی کرده است. قاضیانی از چهره‌های قابل‌تحسین و احترام بازیگری در سینمای ایران به‌شمار می‌رود. ایفای طیف وسیعی از نقش‌ها از طاهره در به‌همین سادگی تا زنان اشرافی و متمول در آثار دیگر تمجیدبرانگیز است. کدام نقش او را بیشتر می‌پسندید؟

بیتا فرهی

بیتا فرهی از سرمایه‌های سینمای ایران است. او که پیشکسوتی ارزشمند به‌شمار می‌رود در این مجموعه هم به‌خوبی از پس اجرای نقشی خاص برمی‌آید. او زن مقتدری است که حرفش پیش همه سند است و قدرت زیادی دارد. فرهی در جست‌وجوی نوه‌اش است و شک به آن دارد که رهی همان گمگشته او است. استایلی که فرهی در سریال دارد، دقیقا هم‌راستا با نقشی است که ایفا می‌کند. عینکی گرد و سیمی که به دقت‌مندبودن او و چهره‌اش اشاره دارد. لباس‌هایی شیک و آراسته که اقتدارش را نشان می‌دهد و در این مسیر صدا و چهره زیبا و خاصش هم به شکل‌گیری و خلق استایل کمک زیادی می‌کند. آرزوی سلامتی و تداوم ایفای نقش‌های ماندگار از این بازیگر زیبا و کاربلد داریم. فرهی و تعدادی دیگر از بازیگران هم‌نسلش خدمت بزرگی به روشن‌ماندن چراغ سینمای ایران در سال‌های جنگ و پس از انقلاب کرده‌اند. خیل عظیمی از نقش‌های به‌یادماندنی سینمای ما در همان سال‌ها از سوی این بزرگان ایفا شده است. بانو را دیده‌اید؟ فیلم کیمیا یا هامون را چطور؟

الهام حمیدی

مادر ناتنی رهی یعنی حمیدی هم زنی عامی است و این موضوع را با لباس‌هایش و تیپی که برای او ساخته شده هم به‌خوبی درک می‌کنیم. نگاهی به این مجموعه حکایت از تغییر چهره شدید الهام حمیدی در این سال‌ها دارد و انگار صورتش از عمل‌های جراحی و انواع اقدامات زیبایی بی‌بهره نشده است. سیمایی از او که در سرزمین مادری دیده می‌شود، یادآور سال‌هایی است که چهره‌اش هنوز تِمی معصومانه داشت و در نقش افراد ستمدیده و گاهی فقیر خوب جا می‌افتاد. در این اثر هم با روسری و مدل موی خاصش، پوشیدن رنگ‌های تیره و خاکی، در جایگاه زنی عامی و نه‌چندان مرفه خوب ظاهر شده است.

پژمان بازغی

بازغی هم یکی از شخصیت‌های سریال سرزمین مادری است که در شمار چهره‌های منفی قرار می‌گیرد. او انواع و اقسام رذیلت‌ها از جمله خیانت به همسر، واردات قاچاق و… را در کارنامه دارد و استایلی که برایش طراحی شده، به‌خوبی از پس نمایش چنین کاراکتری برآمده است. آرایش سبیل‌، خط ریش مدل‌دار، تلاش برای شیک‌پوشی و استفاده از لباس‌هایی اتوکشیده و متناسب با هم از جمله ویژگی‌های این نقش هستند. مدل گریم ابروهای بازغی هم در شکل‌دهی به شخصیت او در داستان نقش زیادی داشته است. برخی کلیشه‌های تصویری درباره استایل شخصیت‌های بد یا ثروتمند (که عموما بد هم هستند) در سینما و تلویزیون ایران وجود دارد. برای مثال، پوشیدن پالتویی با خز دور گردن از مصادیق همین رویه است. چنین کلیشه‌هایی برای تصویرسازی در ذهن مخاطب جا افتاده‌اند اما شاید وقت آن رسیده که کمی خلاقیت چاشنی اوضاع شود و همه‌چیز تغییر کند.

در آخر

تأخیر در پخش آثار هنری که به‌دلیل موانع خارجی رخ می‌دهد، آینده تیم فیلمسازی را دستخوش تغییرات شدیدی می‌کند. سرنوشت علی شادمان در مجموعه سرزمین مادری یا بسیاری از عواملی که در طول این سال‌ها جان خود را از دست دادند و موفق به نمایش کارشان نشدند از مصادیق همین وضعیت است. در هر حال، سرزمین مادری در حال نمایش است و به‌مدد تیم پرستاره‌اش، رخوت را تاحدی از تلویزیون بی‌مخاطب دور کرده است. شما مخاطب این مجموعه هستید؟