عجیب است، اما اگر کمی دقیقتر نگاه کنیم، خودمان هم احتمالاً بارها اسیر آن شدهایم. اسیر چه چیزی؟ مدها و ترندهایی که واقعاً زیبا و دوستداشتنی نیستند، اما به دلایل مبهمی، بعد از اینکه روی بورس آمدهاند و همهگیر شدهاند، از سوی همه (حتی مخالفانشان) استفاده میشوند.
مثلاً شاید مدل موهای آناناسی یا کلیپسهای عجیب دهه هشتاد را به یاد داشته باشید. بهرغم اینکه خیلیهایمان از آنها ایراد میگرفتند، اما طیف وسیعی از جوانها و نوجوانها به آن دل داده بودند و حسابی، تیپهای مختلفی با ترند روز، تدارک میدیدند. علت چیست؟ چطور میشود که یک ترند و مد نامناسب و بهتر است بگوییم زشت، از طرف همه مورد استفاده قرار میگیرد؟
کسب تایید اجتماعی
کسب تایید اجتماعی یا همرنگ جماعتشدن از آن چیزهایی است که همیشه همراه بشر بوده است. اساساً آدمها دلشان نمیخواهد که از جمع دور بمانند و منزوی شوند. اینکه تافته جدابافته باشند، حتی در زمانی که حس برتری وجود دارد هم برای مدتی طولانی به مذاق انسان خوش نمیآید. برای همین است که وقتی چیزی مد میشود، بیشتر افراد سعی میکنند که حتی کورکورانه، آن را دنبال کنند. اینکه بخشی از یک اجتماع بزرگ باشی و به آنها بپیوندی، به انسان حس خوب تعلقداشتن میدهد و بهطور ناخودآگاه، او را از سرگردانی دور نگه میدارد. شاید یکی از دلایل اینکه مدهای زشت و نامناسب هم طرفدار دارند، همین باشد.
جلب توجه و خاصبودن
همانقدر که جداافتادگی برای انسانها سخت است، جلب توجه و دریافت نگاه دیگران هم برایشان جذاب بهنظر میرسد. گاهیاوقات، بعضی از مدهای نامناسب و عجیب حسابی مورد توجه واقع میشوند و دلیل آن هم توجهی است که افراد با پیروی از آن، به دست میآورند. این مورد بیشتر در نوجوانها دیده میشود. این گروه سنی به دنبال یافتن هویتی باثبات برای خود، مدام چیزهای مختلف را امتحان میکنند و سعی دارند با دنبالکردن ترندهای روز، سری در سرها دربیاورند و بتوانند خود را بیشتر ابراز کنند. با این خودابرازی، دیده میشوند و کمکم میتوانند شخصیت باثباتتری داشته باشند.
اثرات تبلیغات و بازاریابی
دنیای تبلیغات بدخوری تمام ابعاد زندگی ما را احاطه کرده است. با انواع روشهای فروش، تبلیغات و بازاریابی در حال دست و پنجه نرمکردن دائمی با شرکتها و برندهایی هستیم که خواستهها و آرزوهای تجاریشان را به ما به شکل خودآگاه و ناخودآگاه دیکته میکنند. اگر میبینید که یک لباس یا مدل مو و آرایش غیرزیبا حسابی با استقبال روبهرو میشود، احتمالاً نتیجه تلاشها و پشتکار زیاد و گسترده شرکتهایی به میان است که با انواع روشهای تبلیغاتی، ما را آسوده نمیگذارند و به ما سرنخهای مداومی برای دنبالکردن دنیای مدوفشن میدهند. وقتی چیزی را در همهجا میبینید و افراد مشهوری در دنیای سینما، شبکههای اجتماعی، ورزش و ….، مدام آن را تبلیغ میکنند، کمکم نرم میشوید و تسلیم. اینطور نیست؟ شاید هم برای نزدیکشدن به تجربه شبیه آنها بودن، تابع مد و ترندی شوید که اگرچه زیبا نیست، اما مدام تبلیغ میشود.
عوامل اجتماعی و جامعهشناسی
روز و روزگاری که در آن، اوقات میگذرانیم هم نقش بسیار مهم و پررنگی در شکلگیری ترندها دارد. در دورانهایی که بشر با محدودیت و فشار روبهرو است، معمولاً بهسراغ گزینههایی در دنیای مدوفشن میرود که به او اجازه ابراز بیشتری میدهد. برای مثال، بعد از سالهای اوج کرونا، دنیای مدوفشن حسابی عجیب و غریب شده بود و در آن، ترندهایی دیده میشد که بسیار طراحیهای اغراقشده و غلوآمیز داشتند. انگار زمانی که فشار روی دنیا و مردم بیشتر است، با هنر و فشن سعی دارند که خود را بیشتر ابراز و اظهار کنند. نتیجه هم مدها و ترندهایی میشود که سالها بعد به آنها، حسابی میخندیم و مسخرهشان میکنیم.
اعتراض به هنجارها
یکی از جالبترین ابعاد مد و ترندهای ناهنجار، جنبههای اعتراضی و برونگرایانه آنهاست. گاهیاوقات در پاسخ به محدودیتهای مختلفی که در یک جامعه یا نسبت به یک دوره زمانی جهانی وجود دارد، آدمها تلاش میکنند که با استایل خود برونریزی و واکنش نشان بدهند. در دورههای مختلفی از تاریخ و حتی همین الان هم شاهد ترندهایی هستیم که از سوی نوجوانان و جوانان با استقبال مواجه هستند و انگار پاسخی به محدودیتها هستند. مثلاً خالکوبی و استفاده از پیرسینگ در سالهای اخیر در ایران و دنیا بسیار باب شده است. این موضوع میتواند ریشه در تلاش نسل جدید برای کنترل سبک زندگی شخصیاش باشد. برخلاف نسلهای گذشته، جوانها بیشتر از همیشه به نیاز به تسلط به زندگی خود واقف شدهاند و این موضوع را دستکم در استایل لباسپوشیدن و ظاهر خود نشان میدهند. مد و فشن همیشه و لزوما جلوهای از سلیقه و هنر نبوده و گاهی عجیب، جنبههای اعتراضی و خوداظهاری هم به خود گرفته و میگیرد. این روزها هم این موضوع را زیاد مشاهده میکنیم و به نظر میرسد که نسل جدید بیپرواتر از همیشه به دنبال استایلینگ به سبک و سیاقی است که او را جسورتر نشان میدهد.
تزریق تنوع به زندگی
تابع مدبودن، حتی اگر آنچنان قشنگ و جذاب نباشد هم باعث میشود که زندگی شادتر و متنوعتر پیش برود. برای همین هم هست که در طی این همه سال، موضوع غیرضروری و غیرواجبی مانند فشن، همچنان از سوی آدمها دنبال میشود و با اعتراض یا تکراریشدن روبهرو نیست. واقعیت این است که همه آدمها دوست دارند، که تنوع و شادابی را در زندگی امتحان کنند. مد و ترندهای جدید به آنها چنین امکان و فرصتی میدهد. ضمن اینکه مگر چند مدل و شیوه برای پوشیدن لباس و استایلکردن مو و آرایش وجود دارد. بنابراین، بدیهی است که گاهیاوقات، ترندها حالت مسخره یا زشتی هم میتوانند به خود بگیرند. با تمام اینها، عنصر تنوعی که مد و فشن ترندهای تازه در اختیارمان میگذارد، باعث میشود که از آن با کمال میل، استقبال کنیم.
در آخر
مد و فشن حتی اگر پیشنهادات زشت و نامناسبی هم به همراه داشته باشد، معمولاً با استقبال روبهرو میشود. کم نبودهاند، ترندهای نامناسب و حتی خندهداری که در سالهای گذشته و دهههای پیش، همهگیر شدهاند. حالا هم باید منتظر باشیم و ببینیم که دنیای مد چه خوابهایی برایمان دیده است. انگار چه بخواهیم و چه نخواهیم، بازیهای آن در زندگیمان با استقبال روبهرو میشوند و همیشه کمی فریبش را میخوریم. نظر شما چیست؟ چرا ترندهای نهچندان قشنگ و زیبا هم طرفدار دارند؟
دیدگاه شما