ناصرالدین شاه قاجار که نیم قرن به سلطنت پرداخت را یکی از پرحاشیهترین پادشاهان ایران میدانند. از این شخصیت عکسهای زیادی نیز بر جای مانده است. در میان تصاویر بهجامانده از ناصرالدین شاه قاجار، یکی از جالبترین عکسها مربوط به زمانی است که او عینکی فرنگی را در استایلش استفاده کردهاست.
ناصرالدین شاه این عینک با شیشههای باریک و دودی را نه بر چشمان، بلکه روی لبهی کلاه خود قرار داده است. این عکس که فضای خاص و متفاوتی نسبت به سایر تصاویر رسمی او دارد، بازتابی از علاقه شاه به مظاهر تمدن غرب و اشتیاق او به نمایش ابزار و پوشاک مدرن اروپایی است. ناصرالدین شاه، از اولین شاهان ایران بود که با دوربین عکاسی و فنون آن آشنا شد و خود نیز عکاسی میکرد. او از پوشیدن لباسها و استفاده از اشیای فرنگی لذت میبرد و در بسیاری از پرترههایش سعی داشت تلفیقی از سنت و تجدد را به نمایش بگذارد. این عینک دودی که بهگونهای عجیب و کنجکاویبرانگیز روی کلاه شاه نصب شده، نهتنها نشاندهندهی میل او به نوگرایی است، بلکه گاهی نیز بهعنوان نمادی از خودنمایی یا حتی طنز دربار قاجار در تحلیلهای فرهنگی دیده میشود. به نظر میرسد ناصرالدین شاه از جایگاه و ظاهر خود بهعنوان یک شخصیت تاریخی کاملاً آگاه بوده و از ابزارهایی مانند عکاسی و پوشش برای ساختن یک تصویر متمایز و بهیادماندنی بهره میبرده است. این عکس، امروز نهفقط یک سند بصری از تاریخ قاجار، بلکه نمادی از تلاقی سنت شرقی و مدرنیتهی غربی در دورهای پرتحول از تاریخ ایران به شمار میرود.
دیدگاه شما