آرایش و زیبایی 
پوشاک آقایان 
پوشاک بانوان 
استایل ستاره ها 
تناسب اندام 
جواهرات و زیورآلات 
عطر و ادکلن 
عینک آفتابی 
کیف و کفش 
اینفوگرافیک مد و فشن 
برندهای مشهور 
سرگرمی 
«عضو شماره ۲ هیئت منصفه» نه‌تنها یکی از آثار قابل‌تامل سینمای ۲۰۲۴ محسوب می‌شود بلکه می‌توان آن را پیشنهادی برای گروهی از فیلمسازان سینمای ایران در نظر گرفت.
به گزارش فیلم‌نت نیوز، کلینت ایستوودِ کهنه‌کار این‌بار با یک درام مهیج قضایی با عنوان «عضو شماره ۲ هیئت منصفه» به میدان بازگشته است. این فیلم با بازی نیکلاس هولت، تونی کولت، جی. کی. سیمونز، زوئی دویچ و کیفر ساترلند، داستان مرد خانواده‌دوستی به نام جاستین کمپ را روایت می‌کند که به‌عنوان یکی از اعضای هیات منصفه در یک پرونده قتل برگزیده می‌شود. با این وجود او رازی را با خود حمل می‌کند که مستقیما به آن پرونده مربوط و ممکن است مسیر صدور حکم را تغییر دهد. «عضو شماره ۲ هیئت منصفه» نه‌تنها یکی از آثار قابل‌تامل سینمای ۲۰۲۴ محسوب می‌شود بلکه می‌توان آن را پیشنهادی برای گروهی از فیلمسازان سینمای ایران در نظر گرفت که در سال‌های اخیر فیلم‌هایی با مضامین مشابه ساخته‌اند.
در این یادداشت نگاهی به فیلم «عضو شماره ۲ هیئت منصفه» به کارگردانی کلینت ایستوود انداخته و به این اشاره کرده‌ایم که چرا تماشای این فیلم می‌تواند برای گروهی از فیلمسازان سینمای ایران مفید واقع شود.
۱. عضو شماره ۲ هیئت منصفه مقابل ۱۲ مرد خشمگین
«دوازده عضو هیئت منصفه» برای صدور حکم یک پرونده در اتاق گرد هم آمده‌اند. به‌نظر می‌رسد اکثر آن‌ها تصمیم خود را از پیش گرفته‌اند: متهم، به‌طور قطعی گناهکار است و باید مجازات شوند. در این میان یک نفر نظر متفاوتی دارد و سعی می‌کند اطمینان دیگر اعضا را از بین ببرد.» احتمالا بسیاری از علاقه‌مندان به سینمای کلاسیک آمریکا با خواندن این توصیف به‌سرعت یاد فیلم ماندگار «۱۲ مرد خشمگین» (سیدنی لومت، ۱۹۵۷) می‌افتند. با این وجود، آن‌چه ذکر شد یکی از سکانس‌های کلیدی «عضو شماره ۲ هیئت منصفه» هم هست. دو فیلم ذکرشده نه‌تنها در خط کلی ذکرشده بلکه از نظر مضامین مطرح‌شده (اهمیت وجدان، لزوم اولویت‌دادن به منافع عمومی در مقابل خواسته‌های شخصی هنگام قضاوت، و جایگاه عدالت در نظام قضایی آمریکا) هم به یکدیگر شباهت دارند. با این وجود اگر فیلم لومت بیشتر جنبه‌های عمومی و اجتماعی ماجرا را در اولویت قرار می‌دهد، ایستوود در «عضو شماره ۲ هیئت منصفه» جنبه درونی کار را برجسته کرده است. هر چه جلوتر می‌رویم، به‌نظر می‌رسد که «عضو شماره ۲ هیئت منصفه» دارد با یک فیلم معمایی فاصله بیشتری پیدا می‌کند – به این معنی که اهمیت این‌که واقعا در آن شب مرموز چه اتفاقی افتاده است کم‌رنگ‌تر می‌شود. این تغییر تدریجی نه‌تنها به سازندگان فیلم فرصت بیشتری برای پرداختن به پیچیدگی اخلاقی ماجرا می‌دهد، بلکه باعث می‌شود ما هم در تردیدهای شخصیت‌ها شریک شویم. پرسشی کلیدی آدم‌های اصلی فیلم را به یکدیگر پیوند می‌دهد. هر کدام از آن‌ها به این می‌اندیشند که چقدر می‌توانند از درستی تصمیمات‌شان اطمینان داشته باشند. شیوه روایی «عضو شماره ۲ هیئت منصفه» به‌شکلی است که ما هم به‌تدریج وارد این بازی شده و مدام دنبال شواهدی برای تایید اخلاقی انتخاب‌های آدم‌ها می‌گردیم. با این توضیحات می‌توان ادعا کرد که بخشی از تاثیرگذاری «عضو شماره ۲ هیئت منصفه» از شیوه روایی‌اش ناشی می‌شود.
۲. کلاس درس ایستوود برای ما
علاوه بر روایت، می‌توان به شخصیت‌پردازی فیلم جدید کلینت ایستوود هم به‌عنوان یکی از عوامل اثرگذاری‌اش اشاره کرد. این جایی است که می‌توان «عضو شماره ۲ هیئت منصفه» را با آثار مشابهی از سینمای ایران مقایسه کرد. در سال‌های اخیر و در پی موفقیت تعدادی از فیلم‌های اصغر فرهادی، موجی از آثار مرتبط با مسائل اجتماعی در سینمای ایران به راه افتاد. عناصری چون اخلاق، وجدان و تقابل آن با منافع لحظه‌ای انسان‌ها نقش مهمی در این فیلم‌ها ایفا می‌کردند. بدیهی است که برای نمایش این پیچیدگی‌ها، فیلمسازان باید به‌سراغ خلق شخصیت‌هایی مبتلا به ضعف‌های اخلاقی بروند. با این وجود، به نظر می‌رسد عمده فیلم‌های متعلق به این دسته در سینمای ایران از دو مشکل رنج می‌برند: قضاوت‌گری بیش‌ازحد در مورد آدم‌ها (حتی در بسیاری از مواردی که فیلمساز دارد ژست بی‌طرفی می‌گیرد)، و دوست‌نداشتن آدم‌ها که به تحقیر و زیر سوال بردن آن‌ها منجر می‌شود. جاناتان آبرامز (فیلمنامه‌نویس «عضو شماره ۲ هیئت منصفه») و کلینت ایستوود از هر دو دام جستهاند. در این‌جا با فیلمی روبه‌روییم که انگار سازندگانش تک‌تک آدم‌های داستان را درک کرده‌اند. قرار نیست مصلحت‌اندیشی‌ها، نقاط ضعف، اقدامات بزدلانه یا گاه حتی غیراخلاقی آن‌ها توجیه شود اما می‌توانیم خودمان را جای تک‌تک شخصیت‌های اصلی گذاشته و آن‌ها را بفهمیم. شخصیت‌های کلیدی «عضو شماره ۲ هیئت منصفه» آدم‌هایی به‌راستی معمولی هستند که اشتباه می‌کنند، وسوسه می‌شوند و گاه منافع دیگران را در راه منافع خود لگدمال می‌کنند اما هیچ‌وقت احساس نمی‌کنیم که از جنبه‌های اخلاقی و انسانی تهی هستند. این نکته‌ای است که کمبود آن در سینمای سال‌های اخیر ایران زیاد حس شده است. تماشای ساخته جدید کلینت ایستوود و توجه به این‌که چطور در فیلمی در مورد وجدان و اخلاق می‌توان مجموعه‌ای هولناک از نقاط ضعف درونی بشر را مطرح کرد بدون این که به سرکوب اخلاقی آدم‌ها پرداخت، می‌تواند برای بسیاری از فیلمسازان سینمای ایران الهام‌بخش باشد.
۳. یک کارگردان انعطاف‌پذیر
دیگر نکته‌ای که می‌توان در مورد «عضو شماره ۲ هیئت منصفه» مطرح کرد به کیفیت کار کلینت ایستوود در مقام کارگردان بازمی‌گردد. ایستوود در طول بیش از نیم قرن فعالیت در مقام کارگردان در ژانرهای بسیار متنوعی از جمله وسترن، جنایی، موزیکال، جنگی و درام دادگاهی فعالیت و تقریبا در تمامی آن ژانرها آثار خوبی خلق کرده است. دلیل این موفقیت را باید در انعطاف‌پذیری او جست‌وجو کرد. او به‌خوبی می‌داند چگونه سبک کاری‌اش را با مقتضیات داستان همخوان کند. هر چند در بخشی از «عضو شماره ۲ هیئت منصفه» با یک درام دادگاهی و فضایی بسته روبه‌روییم، اما فیلم هرگز از نظر تصویری خسته‌کننده جلوه نمی‌کند. تمهیدات فیلمنامه‌ای که موجب شده داستان میان لوکیشن‌های مختلف (از دادگاه تا خانه شخصیت اصلی و محل وقوع قتل در دل طبیعت) در رفت‌وآمد باشد، فرصت مغتنمی برای ایستوود ایجاد کرده تا با استفاده از تکنیک‌های مختلف (از جمله تغییر لنز به تبع حال‌وهوای هر صحنه و فضایی که در آن می‌گذرد) هم شرایط درونی شخصیت را در هر موقعیت از طریق ویژگی‌های تصویری بازتاب دهد و هم تنوع تصویری اثر را بالاتر ببرد؛ فرصتی که فیلمساز کهنه‌کار از دست نداده است. به همین دلیل با اجرایی استاندارد و متناسب روبه‌روییم.
۴. نقاط ضعف
علی‌رغم تمام این ویژگی‌ها، با فیلم بی‌نقصی مواجه نیستیم. شاید ایراد اصلی «عضو شماره ۲ هیئت منصفه» را بتوان در گسترش ماجرا دانست. همان‌طور که اشاره شد، هر چند فیلم جدید ایستوود با محوریت جنبه شخصی و وجدانی یک ماجرای جنایی روایت می‌شود اما به جنبه‌های دیگری هم می‌پردازد و خرده‌داستان‌ها و موقعیت‌هایی را برای نمایش آن ابعاد در نظر می‌گیرد. به‌عنوان مثال در بخشی از فیلم به قضاوت زودهنگام اکثر اعضای هیئت منصفه در مورد متهم و اولویت‌دادن به منافع شخصی (دغدغه‌هایی در حد بازگشت زودهنگام) در مقابل اجرای عدالت پرداخته می‌شود که نمایانگر نقد اخلاقی مد نظر سازندگان «عضو شماره ۲ هیئت منصفه» است. همین‌طور یکی از خرده‌داستان‌های فیلم دارد یکی از قوانین مربوط به حضور افراد عادی در جمع اعضای هیئت منصفه را به نقد می‌کشد که شاید بتوان به اصلاح آن فکر کرد (این‌که طبق قوانین قضایی آمریکا، هر گونه تحقیق اضافه از سوی اعضای هیئت منصفه در حین تصمیم‌گیری این هیئت ممنوع است و آن‌ها باید تنها بر اساس آن‌چه در دادگاه شنیده و دیده‌اند به قضاوت بپردازند). اشاره به این مواضع به‌تنهایی هیچ مشکلی ندارد اما در «عضو شماره ۲ هیئت منصفه» تا حدی به پراکنده‌گویی منجر شده است. در طول فیلم با داستان‌ها و شخصیت‌هایی روبه‌رو هستیم که یا نیمه‌کاره رها می‌شوند یا عمق چندانی پیدا نمی‌کنند.
علاوه بر آن، هر چند تعادل در نمایش ویژگی‌های اصلی شخصیت‌ها به تک‌بعدی نبودن آن‌ها منجر می‌شود، اما در مجموع می‌توان گفت که «عضو شماره ۲ هیئت منصفه» از شخصیت‌پردازی چندان پیچیده‌ای برخوردار نیست. قرار دادن چند شخصیت در محور کار و تلاش برای رفت‌وآمد میان آن‌ها و دغدغه‌های‌شان باعث شده تا فرصت چندانی برای عمق‌بخشیدن به این کاراکترها وجود نداشته باشد به همین دلیل اکثر شخصیت‌های مکمل داستان کم‌وبیش تخت به‌نظر می‌رسند. هر چند شاید این ایراد بزرگی به‌نظر نرسد اما به‌هرحال فرق میان فیلم‌های قابل‌قبول و آثار بزرگ را همین موارد تعیین می‌کند.
نتیجه
خوشبختانه مشکلات مطرح‌شده آن‌قدر بزرگ نیستند که کلیت «عضو شماره ۲ هیئت منصفه» را زیر سوال ببرند. این فیلم را یک فیلمساز ۹۳ ساله ساخته و حاصل کارش به‌قدری مستحکم هست که بتوان آن را یک فیلم استاندارد در مقیاس سینمای آمریکا دانست. همین امر به‌تنهایی شگفت‌انگیز، کمیاب و قابل‌ستایش است. حتی اگر این نکته را هم در نظر نگیریم، «عضو شماره ۲ هیئت منصفه» یکی از فیلم‌های تامل‌برانگیز سال ۲۰۲۴ است؛ از جمله آثاری که بعد از آمدن تیتراژ به پایان نمی‌رسند بلکه سوالاتی را در ذهن مخاطب مطرح می‌کنند که پس از پایان فیلم ادامه پیدا می‌کنند.
شما می‌توانید فیلم «عضو شماره ۲ هیئت منصفه» را با دوبله اختصاصی یا زیرنویس فارسی در فیلم‌نت تماشا کنید.
آریا قریشی
دیدگاه شما